برنامه دولت برای مشکل کم آبی / ساخت آب‌شیرین‌کن چاره ساز است؟
طلوع اقتصاد- المیرابابایی: نزدیک به ۱۰ سال پیش کارشناسان نسبت به کاهش منابع آب شیرین در کشورمان هشدارهای جدی دادند و معتقد بودند که کاهش ۷۱ درصدی آب‌های تجدیدپذیر ایران در نیم قرن گذشته اتفاق افتاده است، بنابراین مدیریت منابع آبی کشور با توجه به اقلیم گرم و خشک ایران طی سال‌های اخیر با دشواری همراه شده است این درحالی است که تغییر الگوهای آب و هوایی کشور، نهادهای ذی ربط را برای خلق منابع جدید آبی با محدودیت مواجه کرده است، چراکه از سویی بارش نزولات کاهش یافته و از سویی دیگر ضعف مدیریت منابع و مصارف موجب تشدید این چالش شده است.
کارشناسان معتقدند تجربه کشورهای دیگر ازجمله عربستان در زمینه شیرین کردن آب دریاها با استفاده از انرژی هسته‌ای موفق بوده و ایران نیز می‌تواند با استفاده از فناوری صلح آمیز هسته‌ای از ابربحران کم آبی عبور کند که در این زمینه اقداماتی نیز انجام شده است از جمله اینکه فاز نخست واحد شیرین‌سازی آب نیروگاه بوشهر روزانه ۵ هزار مترمکعب آب را شیرین می‌کند و فاز دوم آن ۱۰ هزار مترمکعب که معادل ۲۰ درصد از نیاز شهر بوشهر است همچنین دو کارخانه دیگر با ظرفیت ۲۰۰ هزار متر مکعب در روز در نظر گرفته شده است که هنوز به بهره‌برداری نرسیده‌اند، اما این طرح ممکن است مشکلات زیست محیطی برای جانداران و همچنین هزینه‌های گزاف دربرداشته باشد.
سید پژمان شیرمردی، معاون سازمان انرژی اتمی و مدیرعامل شرکت توسعه کاربرد پرتوها در این خصوص معتقد است: استفاده از انرژی اتمی و فناوری صلح آمیزهسته‌ای برای بهبود کیفیت زندگی مردم همان بخش معرفی نشده و مغفولی است که عموم مردم از آن آگاهی ندارند، در حالی که با استفاده از این فناوری می‌توان بخشی از ابربحران‌ها مانند کمبود آب شیرین و یا پساب‌های صنعتی را حل کرد.
او گفت: یکی از کاربردهای مهم فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای در بحث آب است و این فناوری می‌تواند هم در صرفه‌جویی آب و هم در تولید آب شیرین تأثیرگذار باشد همچنین تصفیه پساب‌های صنعتی، کاهش آلودگی هوا و نگهداری مواد غذایی برای مدت‌زمان طولانی برخی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که کشورهای مختلف با آن دست به گریبان هستند و حالا دانشمندان روش‌های مؤثر و ایمنی برای حل این چالش‌ها پیدا کرده‌اند.
شیرمردی افزود: از آنجا که بخش عمده‌ای از آب مصرفی کشور در بخش کشاورزی است، با استفاده از فناوری هسته‌ای می‌توان محصولاتی را تولید کرد که میزان مصرف آب را در محصولات کشاورزی یک سوم کمتر می‌کند و سوپرجاذب‌ها می‌توانند در کاهش مصرف آب محصولات کشاورزی بسیار تأثیرگذار باشند. بنابراین در بحث مدیریت منابع آب و صرفه‌جویی در مصرف آب می‌توانیم موادی را تولید کنیم که در فرآیند تولید این مواد از فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای یا پرتوها استفاده می‌شود.
به گفته او امروزه روش‌های مختلفی در دنیا برای تولید آب شیرین وجود دارد که یکی از مهم‌ترین روش‌های تولید آب شیرین در دنیا استفاده از نیروگاه‌های هسته‌ای است بنابراین نیروگاه‌های هسته‌ای بزرگ ظرفیت تولید بالای آب شیرین را دارند و نیروگاه اتمی بوشهر واحدی را دارد که می‌تواند روزانه تا ۷۰ هزار متر مکعب آب شیرین تولید کند همچنین در سند راهبردی سازمان انرژی اتمی و همچنین باتوجه به دستور مقام معظم رهبری تولید حدود ۲۰ هزار مگاوات برق هسته‌ای پیش بینی شده است و تولید ۲۰ هزار مگاوات برق هسته‌ای فرصت مناسبی است که در کنار آن تولید آب شیرین را هم دنبال کنیم.
پژمان شیرمردی بیان کرد: در فرآیند خنک سازی سیکل‌های رآکتور هسته‌ای می‌توانیم تأسیسات شیرین سازی آب را نصب کنیم. یعنی به عنوان یک واحد جانبی رآکتور هسته‌ای آن را در نظر بگیریم. برنامه داریم که بتوانیم واحدهای ارزشمند و راهبردی را در این نیروگاه‌ها اجرایی کنیم تا بتوانیم بخشی از آب مصرفی کشور را حداقل در مناطقی که نیروگاه‌های هسته‌ای دارند تأمین کنیم. به نحوی با یک تیر دو نشان می‌زنیم یعنی هم تولید برق می‌کنیم که امروز نیاز اساسی کشور است هم تولید آب شیرین می‌کنیم که بازهم نیاز اساسی کشور و مردم ماست بنابراین اگر بخواهیم به عنوان یک روش کاربردی با بهره‌وری بالا برای تولید آب شیرین صحبت کنیم، استفاده از رآکتور هسته‌ای است و روش‌های دیگری هم در صنعت هسته‌ای برای تولید آب شیرین وجود دارد که آن روش‌ها بیشتر هزینه‌بر هستند. برخی روش‌ها تولید کمتری دارند که به صرفه نیستند.
